Jeruzalem, vriendin

Verkorte tekst uitgesproken op de bijeenkomst ter herinnering aan Marianne, een maand na haar overlijden.

Marianne en ik waren geen jeugdvriendinnen. De geschiedenis van onze jeugd is radicaal verschillend. Terwijl Marianne als kind onder het juk van de nazi’s leefde had ik een onbezorgde jeugd in een rustig dorp in Erets Jisraël. Dat was ook het geval toen Marianne na de oorlog bezig was met het herstel van haar jonge leven.

Toen we elkaar ontmoetten waren er nauwelijks vrouwen die meer van elkaar verschilden. Marianne was een verfijnde Europese. Ik was een tsabar, een ruwe Israëlische (letterlijk vertaald: cactus). Wat ons verbond waren gemeenschappelijke voorliefdes. Allereerst de liefde voor muziek en concerten die we samen bezochten. Ik leerde zo een fantastische vrouw kennen, verstandig en verfijnd. Ze genoot met kennis heel erg van muziek, zelfs van Sjostakovitsj.

Een andere voorliefde van haar was de literatuur en vooral de schrijver Aharon Appelfeld. We gingen gezamenlijk naar lezingen van en over hem. Het was fascinerend om haar mening te horen over zijn boeken. Ik heb een heleboel van haar geleerd. Ik was immers niet ‘daar’ – in de Sjoa – geweest. Marianne hield van zijn boeken. Appelfeld beschreef zijn ervaringen in zachte tonen. Zijn gevoelige uitdrukkingen pasten goed bij de introvertie en het gevoel van Marianne.

Dicht bij jou te zijn was goed voor mij. Ik hoop dat dicht bij God te zijn goed voor jou is.