veerkracht.online

een online platform over de Joodse jeugdbeweging in het Nederland van kort na de Tweede Wereldoorlog

Bne Akiwa

Bne Akiwa (Hebreeuws: בני עקיבא, letterlijk: Kinderen van Akiwa) of Bnei Akiva is de grootste religieus-zionistisch jeugdbeweging ter wereld. Bne Akiwa is gevestigd in 42 landen, waaronder Nederland, en heeft wereldwijd meer dan 125.000 leden. De beweging werd in 1929 opgericht.

Bne Akiwa werd opgericht als de jongerenvleugel van de mizrachi-beweging. Het motto van Bne Akiva is Thora v’Avodah, dat Tora en Werk betekent. Het motto werd bedacht door rabbijn Shmuel Chaim Landau. De religieus-zionistisch organisatie ontstond na de Eerste Wereldoorlog, aan het einde van de jaren twintig van de 20ste eeuw.

In Nederland is Bne Akiwa actief sinds 1948 na de Holocaust-periode. In de tweede helft van de twintigstie eeuw begonnen de jaarlijkse activiteiten die tot op de dag van vandaag nog steeds georganiseerd worden door de madrichim (leiders) en andere stafleden: wekelijkse Peulot in Amsterdam, zondagen in andere steden (Mediene), winter- en zomermachanot, Shabbat Haïrgun, middelweekend en jongerweekend, verschillende Europese kampen in de zomer, zomerkamp in Israël en uitzending naar Hachsharot-programma’s in Israël (jaarprogramma’s).

Afwijkend van andere landen, wordt Bne Akiwa Nederland bestuurd door een bestuur ook wel het Mazkiroet genoemd. Dit bestuur wordt begeleid door de sjaliach (voorzitter). Om de vier jaar wordt er een nieuwe sjaliach uit Israël naar Nederland gestuurd.`

Ontstaansgeschiedenis

Voor de oorlog overkoepelde de Joodse Jeugdfederatie (JJF) de zionistische jeugdorganisates. De eerste naoorlogse bijeenkomst van een groep zionistische jongeren vond al plaats in Amsterdam op 12 mei 1945. Een week na de bevrijding. Er werd een voorlopige leiding gekozen waarvan Fre Spitz deel uit maakte. 

In de naoorlogse hoedanigheid van de JJF waren er verschillende afdelingen. De belangrijkste daarvan was Sjear Jasjoew in Amsterdam. In de hoofdstad woonde inmiddels meer dan de helft van de Joden in Nederland. In de eerste jaren na de oorlog was er nog geen scheiding tussen religieuze en niet-religieuze zionistische jongeren van de middelbareschoolleeftijd.

In sommige plaatsen behield de JJF-afdeling de vooroorlogse naam, zoals Naaroet Jisraël in Zwolle. Deze zionistische jeugdbeweging was in 1919 opgericht. Bart Wallet schrijft hierover: ‘Het was een algemene afdeling, waarin zowel “burgerlijke, socialistische als mizrachistische zionistische jongeren bijeenkwamen”.

Daarna vond een hergroepering plaats. De religieuze zionisten splitsten zich in 1948 van Sjear Jasjoew af. Ze richtten Bne Akiwa Nederland op. De Nederlandse vertaling daarvan luidt: Zonen van Akiwa. Akiwa was een belangrijke Joodse geleerde die bijna tweeduizend jaar geleden leefde. De Nederlandse jeugdbeweging was een onderdeel van een gelijknamige internationale organisatie die haar zetel in Palestina – later dus Israël – had. Ze was geaffilieerd met de religieus nationale partij Mizrachi. Bne Akiwa werd in Amsterdam opgericht en kreeg algauw afdelingen elders.

Lea Zamir-Cohen, Nathan Durst, Naomie Friedman-Moskovits en (geheel rechts) Manfred Gerstenfeld tijdens madriechiem-weekend in Noordwijk, 1957

Bron: Manfred Gerstenfeld & Wendy Cohen-Wierda, Veerkracht. De (her)oprichting van de Joodse jeugdbewegingen in Nederland 1945-1965, Amsterdam, 2019,  p. 24-25.

Foto’s: archief Bne Akiwa, Amsterdam.

een zionistische toneelvoorstelling bij Bne Akiwa
een zionistische toneelvoorstelling bij Bne Akiwa waar onder andere de reis per schip naar Israël wordt verbeeld
zomerkamp van Bne Akiwa, Beekbergen, 1960
opperrabbijn Aron Schuster wordt begroet bij Bne Akiwa, maart 1959. Naast Schuster zit (met snor) Nathan Durst
vanuit het zomerkamp van Bne Akiwa in Ave-et-Auffe werd de reis naar en van België per bus afgelegd, 1959

Interviews met oud-leden Bne Akiwa